Een akkoord, maar nog geen muziekstuk.

Een akkoord is een samenklank van drie of meer tonen, nou ja 4 dus in dit geval. Maar ze moeten nog wel samen gaan klinken. En daar zit nog wel een uitdaging.

Ik heb het over het coalitieakkoord, Omzien naar elkaar, vooruitkijken naar de toekomst. Nog los van de titel (vooruitkijken naar het verleden lijkt me ingewikkeld), ik weet nog niet zo goed wat ik er aan heb. Er staan woorden, mooie woorden. Vanuit mijn energiebemoeienissen bezien: een regeerakkoord met een flinke klimaatambitie. Daar ben ik als gedeputeerde energietransitie en voorzitter van de bestuurlijke adviescommissie energie van het IPO natuurlijk erg blij mee! De opgehoogde doelstelling van tenminste 55% CO2-reductie in 2030 is positief, net als de forse investeringen in een klimaat- en transitiefonds. Deze gelden gaan echt helpen om ambities waar te maken. Niet alleen voor het Rijk, maar ook voor de provincies, gemeenten en waterschappen. Het is belangrijk die gezamenlijke uitvoeringskracht te versterken. Daarom is het ook goed dat er een minister voor Klimaat en Energie komt. Net als de aandacht voor de energie-infrastructuur, want dat is nodig!

Toch roept het regeerakkoord ook nog wat vragen op. Zo wordt er hoog ingezet op zon-op-dak. Dat is een mooi streven, maar wel heel optimistisch. Want juist daar zien we nog wel eens problemen als het gaat om de netcapaciteit, infrastructuur en kosten. Tegelijkertijd wordt er niet gesproken over (extra) wind op land. Dat snap ik, maar ik mag toch hopen dat we wel de "overprogrammering" uit de RES-biedingen gaan gebruiken. Dan doen we recht aan de inzet van de 30 Ressen. Dat medeoverheden nu ook geld krijgen om klimaatdoelen uit te voeren is positief, maar de bedragen die genoemd worden zijn niet rechtstreeks te koppelen aan een eerder uitgebracht advies hierover. En sterker nog, over 2022 lees ik niets. Maar ja, wie weet, bij de Voorjaarsnota !

Tot slot over energie: er komt niet alleen een minister Klimaat en Energie, maar ook een minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening. Dat gaat helpen in de grote opgaven rondom woningbouw en dat is mooi. Het lijkt erop dat die minister de regie gaat pakken op alle vraagstukken die een beroep doen op de ruimte, waaronder de klimaatdoelen. Het zou jammer zijn als dat ertoe leidt dat het Rijk keuzes gaat maken voor de regio’s terwijl we met die regio’s zo goed samen werken aan de Regionale Energiestrategieën. Die gezamenlijke benadering werd als zeer positief en succesvol ervaren en zetten we de komende jaren dan ook graag door, uiteraard samen met het Rijk. Dus regie betekent wat mij betreft niet overnemen of sturen van bovenaf. In het RLI advies geef richting, maak ruimte (https://www.rli.nl/publicaties/2021/advies/geef-richting-maak-ruimte ) staat hoe dat samenwerken moet en wat die regie wel betekent.

Als ik met de wat meer Flevolandse bril kijk dan zie ik vooral kansen staan in het Coalitieakkoord. En het goede nieuws is: Flevoland is klaar om samen met het Rijk uitdagingen op te pakken. Ik zie een agenda die aansluit bij de ambities van onze regio. Het regeerakkoord kijkt uit naar de toekomst en Flevoland heeft ruimte voor die toekomst. Precies het motto van ons college deze periode. In het akkoord zien we steun vanuit Den Haag om de Lelylijn te realiseren, zien we extra investeringen in woningbouw en bijbehorende mobiliteit, een impuls voor het klimaat (hadden we het al over) en serieus geld en een serieuze aanpak van de stikstofproblematiek. Allemaal zaken die onze regionale ontwikkeling een impuls kunnen geven.

Een impuls die we graag verder brengen, maar dan wel samen verder brengen en rekening houdend met onze randvoorwaarden. Een voorbeeld. We willen die extra woningen bouwen in de toekomst, en dat kan alleen maar als we bouwen aan een inclusieve en complete samenleving. Dat is meer dan een optelsom van bereikbaarheid en huizen. Het draait bij die impuls ook om werkgelegenheid en voorzieningen op niveau.

Het realiseren van die plannen kan alleen maar door de inzet van rijksgronden (het rijk heeft hier immers 20% van de gronden (nog) in bezit) en de extra investeringen in het mobiliteitsfonds. Daarbij zijn de Lelylijn en de IJmeerverbinding belangrijke voorwaarden. Er staat nog veel meer in het regeerakkoord waar we wat van kunnen vinden en wat kansen biedt voor Flevoland, soms in hele kleine zinnetjes die geen media-aandacht trekken: ”Toerisme krijgt een volwaardige plek in het economisch beleid, waarbij ingezet wordt op spreiding.” Mooi. Dat roepen we in Flevoland al jaren. Kom maar toeristen !

Als ik overigens met een nog bredere (of smallere lees partijpolitieke) bril naar het Coalitieakkoord kijk dan nemen overigens de zorgen toe. Over de bezuinigingen op de zorg bijvoorbeeld, of het niet echt repareren van de Jeugdzorg. Ik snap op zich wel dat de Vereniging Nederlandse Gemeenten teleurgesteld is. Daarover misschien een andere keer meer.

Want ik begon optimistisch. Vanuit provinciaal perspectief liggen er echt kansen. Maar……gaan we die ook pakken ? In eerdere regeerakkoorden stonden heel veel teksten over één overheid, gezamenlijke programma’s, zelfs een groots opgetuigd interbestuurlijk programma.. En hier….geen woord over dat samenspel. Alleen van die tekstjes als “we bezinnen ons op de positie van het lokale bestuur” en “controle op doelmatigheid en doeltreffendheid door de minister van Financiën “ . Daar is allemaal best mee te werken en er zijn afspraken over te maken, maar dat gaat alleen goed als we samenspelen. Met een akkoord alleen heb je nog geen muziekstuk. Daar is meer voor nodig. Ritme, meer instrumenten(groepen) en afspraken over het tempo bijvoorbeeld. En waarom lees ik nou nergens dat het de bedoeling van dit (aanstaande) kabinet is om dat te gaan doen. Om gelijkwaardig te participeren in het orkest en gezamenlijk een mooi muziekstuk voor Nederland te maken. Misschien ligt het zo voor de hand dat ze dat maar niet opgeschreven hebben. Daar ga ik dan maar van uit. Maar dat zullen we komende periode moeten gaan onderzoeken….. Op naar de complete partituur.