Er was eens een vliegveld (revisited)

Afgelopen week kreeg ik de vraag, ik lees nooit meer iets in je blog. Dat deed me deugd. Het wordt kennelijk gelezen. Ik zal mijn leven beteren. Aan de andere kant, als je niet meer in de actieve politiek zit is het wellicht voor veel mensen minder interessant wat je nu zoal meemaakt. Maar toch, ik zal een poging doen.

Nou is er op dit moment ook wel een aanleiding.

Ik wind me op over de kamermotie over Lelystad Airport. En laat dat nou ook het onderwerp zijn waarmee ik deze blogserie begon. Voor de liefhebber: https://www.jopswereld.com/post/er-was-eens-een-vliegveld Zo maar, ineens: “verzoekt de regering met een voorstel te komen om Lelystad Airport definitief niet te openen voor de commerciële burgerluchtvaart”. Een motie als deze maakt de politiek voor de burger weer volslagen ondoorzichtig. Het onderwerp is immers controversieel verklaard. Het nieuwe kabinet zou er pas over praten. Het lijkt er toch een beetje op dat de Tweede Kamer nu op oneigenlijke wijze de onderhandelingen in de kabinetsformatie probeert te beïnvloeden.

Maar goed, los daarvan het is een motie die kant nog wal raakt maar wel bijzonder schadelijk is voor Lelystad en Flevoland. Hoe zat het ook al weer ? We hebben de uitbreiding van Lelystad Airport niet zelf bedacht. Lelystad Airport was in Den Haag bedacht als oplossing voor een probleem op Schiphol. De oplossing voor Schiphol heette: selectieve ontwikkeling van de mainport Schiphol. Voor het welslagen van deze ontwikkeling is met name de inzet van de regionale luchthavens Eindhoven en Lelystad voor het accommoderen van niet-mainportgebonden verkeer van groot belang. En de regio heeft gezegd: prima maar dan willen we ook oog voor de werkgelegenheidseffecten en afspraken over het verminderen of compenseren van de overlast. En mijn stelling is, dat is nog steeds waar ! Maar dan wel in de huidige context. Niet meer voor de groei, maar voor de spreiding. Luchtvaart moet ook wat mij betreft krimpen om de uitstoot te verminderen, moet duurder worden en wel belasting betalen op bv. kerosine om de aantrekkelijkheid te verminderen. Maar dat staat relatief los van de opening van Lelystad Airport voor groothandelsverkeer. Want wat je volgens mij moet doen is een krimp met Schiphol afspreken en zorgen dat die krimp gebeurt inclusief de vliegbewegingen op Lelystad Airport. Beschouw LA als 7e baan van Schiphol. En als je je dat realiseert wordt de motie ineens volstrekt onbegrijpelijk en onlogisch.

Technisch gezien staan alle seinen al een tijd op groen. Aan de voorwaarden die de Kamer eerder stelde is voldaan: Er is geen sprake van laagvliegroutes over het oude land, vliegtuigen kunnen ongehinderd doorstijgen, het MER is geactualiseerd en goedgekeurd door de commissie Milieueffectrapportage (2018), de Europese Commissie en de Raad van State zijn akkoord met verkeersverdelingsregel (VVR) voor Schiphol en Lelystad Airport, en het lijkt er op dat stikstofdepositie gecompenseerd wordt door boeren die stoppen (daar kun je wat van vinden maar zo zit ons stelsel nou eenmaal in elkaar). En het is bovendien zeer spijtig dat LA geen bijdrage mag leveren aan de verlichting voor de omgeving van Schiphol, geen bijdrage aan de spreiding van lasten en de lusten. Want net als in 2008 bedacht was, kan Lelystad Airport nog steeds een oplossing zijn voor een aantal “Schipholse” problemen. Tenminste, als die openstelling gewoon doorgaat. Door dat niet te doen ontneem je Schiphol de kans de nachtvluchten van Schiphol te verplaatsen naar overdag op Lelystad Airport. Dat is goed voor de omwonenden van Schiphol. Laten we ons wel realiseren: tegenover iedere 100.000 gehinderden op Schiphol staan er bij een vergelijkbare vliegbeweging 100 op Lelystad Airport. De krimp van (en beperking van hinder door) Schiphol wordt door dit besluit alleen maar moeilijker. Spijtig voor Schiphol en spijtig voor Flevoland.  

Ja ook voor Flevoland. Want de opening van Lelystad Airport is goed voor Flevoland. Ons bedrijfsleven, maar ook het grootste gedeelte van de inwoners van Lelystad zullen er helemaal niet blij mee zijn, met deze motie. Uit representatief onderzoek blijkt dat het aantal inwoners in Flevoland, Overijssel en Gelderland dat vóór opening van Lelystad Airport is, substantieel groter is dan het aantal tegenstanders. In Flevoland is 69% voor, 15% tegen. Met de aanpassing van routes en vlieghoogtes boven onder andere de Veluwe, is aan daartegen levende bezwaren tegemoetgekomen. Flevoland moet wel vele tienduizenden woningen bouwen, maar aan de andere kant wordt de ontwikkeling op deze manier geremd.

Doodzonde ook van de honderden miljoenen die in de infrastuur zijn geïnvesteerd en de decennia aan overleg die hieraan is besteed.  Argumenten als werkgelegenheid, economie, kansen voor vernieuwing, vergroening, duurzaamheid en innovatie en in algemene zin de vooruitgang voor Flevoland, blijken niet hoog op de politieke agenda van de meerderheid van de TK. Treurig.

Maar wat me nog het meeste raakt ? Dat de belangen van Flevoland niet mee lijken te tellen. Een kleine illustratie: in één van de appgroepen waar ik in verkeer werd “lollig” gedaan over Lelystad naar aanleiding van het nieuws over Lelystad Airport: “Plan: we geven heel Lelystad terug aan de natuur”. “Of een 2e aanmeldcentrum voor asielzoekers”, of "370 windmolens”. Ik regeerde: “Want die 80.000 mensen laten we dan gewoon verrekken of zo”. De reactie: “Hmm ja, misschien kunnen we in Utrecht Overvecht Noord uitbreiden”. Om tenslotte aan te geven: “Het was niet serieus Jop, maar mijn excuses als je het een vervelende opmerking vond”. Netjes, die excuses en ik snap dat het geen serieuze discussie is. Maar het raakt me wel. Het is wel hoe het voelt. Waarom wil iemand nu zonder aanleiding, zonder reden en wat mij betreft zonder argumenten Lelystad Airport onderuit halen ? Wat is het belang ? En wie komt er op voor de belangen van Flevoland? Oh ja, dat staat ook in de motie: “verzoekt de regering tevens in overleg met lokale autoriteiten en inwoners een alternatief te presenteren voor een maatschappelijke investering in de regio”. Dat is niet opkomen voor het belang, het economisch belang bijvoorbeeld. Dat is op zoek naar een mooimakertje, een zoethoudertje. Ik merk dat ik daar vooral boos over word.

Ik ben dus teleurgesteld in deze stemming. De optimisten onder ons zeggen dan: we gaan er vanuit dat een nieuw kabinet een verstandig besluit neemt. Dat hoop ik ook, maar ik hoop vooral dat iemand zich het lot van Lelystad en Flevoland echt aantrekt !